“Xừ hàng meo” là bộ chữ Thái cổ giúp tổ tiên người Thái ở Điện Biên và vùng Tây Bắc lưu giữ lịch sử cộng đồng và các tác phẩm văn học dân gian giàu tính nhân văn và giá trị giáo dục như: “Quám tố mướng” – Truyện kể bản mường hay “Xống chụ xon xao”, “Tản chụ xiết xương”. Tuy nhiên, hiện nay bộ chữ Thái cổ “Xừ hàng meo” không được sử dụng phổ biến. Còn rất ít người biết đọc, viết loại chữ này. Nhiều cuốn sách cổ của người Thái đã thất truyền do người đời sau không thể sử dụng được sách và đem bỏ chúng đi. Bộ chữ cổ Xừ hàng meo đang đứng trước nguy cơ mai một. Là một trong số ít người biết đọc, biết viết Xừ hàng meo ở Điện Biên, nghệ nhân Lương Thị Đại luôn trăn trở về nguy cơ mai một bộ chữ và tri thức dân tộc. Dù đã ngoài 70 tuổi, nhưng bà vẫn cố gắng đi khắp nơi sưu tầm sách viết bằng chữ Xừ hàng meo. Hàng chục cuốn sách cổ đã được bà thu nhặt, ghép nối và phục hồi vô cùng tỉ mỉ. Bà còn dịch sách ra tiếng phổ thông và nỗ lực hết mình tổ chức các lớp dạy chữ Thái cổ, trao truyền tri thức cha ông cho đồng bào Thái ở Điện Biên. “Chỉ cần các cháu có ai đó thích, biết và hiểu, như thế thôi là nó sẽ không mất”. Kiên trì, nỗ lực như chạy đua với thời gian người nghệ nhân ở tuổi xưa nay hiếm đã và đang từng bước giúp bộ chữ cổ Xừ hàng meo trở lại với cộng đồng người Thái ở Điện Biên.

TRỌN BỘ