Nhà sàn của đồng bào dân tộc Êđê ở tỉnh Đắk Lắk là một trong những kiến trúc độc đáo ở Tây Nguyên. Từ bao đời nay, ngôi nhà sàn của dân tộc Êđê đã đi vào truyền thuyết, sử thi, lời nói vần của đồng bào. Để dựng một cái nhà sàn, đồng bào Êđê phải chọn hướng, xin thưa thần linh, bố trí bếp, góc nào để bếp củi, góc nào cho khách…Thế nhưng, trong “cơn lốc” đô thị hóa từ thành thị đến buôn làng, tình trạng nhà xây, nhà bê tông hóa ngày càng nhiều, những ngôi nhà sàn của đồng bào Êđê đang đứng trước nguy cơ bị “xóa sổ”. Đặc biệt hơn, một số gia đình người Êđê bán đi nhà sàn để xây nhà bằng ximăng. Điều đáng nói hơn là, vài năm gần nay, các tay buôn bán bất động sản đến từng buôn, từng ngõ ngách để thuyết phục người dân bán đi nhà sàn để xây nhà bằng ximăng. Không chỉ đi thuyết phục từng gia đình, những tay buôn bán bất động sản đăng bán nhà sàn công khai trên các trang mạng xã hội. Những người dân không biết mình đang bán đi “báu vật tinh thần”, “báu vật văn hóa” của dân tộc mình. Họ bán để lo kinh tế gia đình hoặc lời mật ngọt của mhững nhà buôn, với số tiền hàng chục, hàng trăm triệu/căn nhà; số tiền này rất lớn với bà con quanh năm suốt tháng bán mặt cho đất, bán lưng cho trời dưới thời nông sản lao đao này. Sau khi đã bán xong, nhà sàn đi đến khắp vùng trong cả nước, lúc đó nhà sàn thành quán nhậu, quán cà phê, nhà của các đại gia tiền tỷ. Khi đã rời buôn, lúc đó nhà sàn của đồng bào Êđê chỉ là những cái xác không hồn, mục đích sử dụng khác sẽ mang ý nghĩa văn hoá khác. Nhà sàn Êđê chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó có sự hiện hữu đời sống sinh hoạt trong đó, tức là khi nó thuộc về chủ sở hữu (là người Êđê). Trước thực trạng đó, UBND tỉnh Đắk Lắk đã có văn bản chỉ đạo các sở, ban ngành liên quan có phương án hỗ trợ bà con giữ gìn, tu sửa, duy trì bảo dưỡng nhà sàn. Từ đó, nhiều hộ đồng bào Êđê đã tu sửa lại nhà sàn truyền thống để mở quán Homestay, cho khách du lịch tham quan văn hóa sinh hoạt của dân tộc mình. Việc làm này đã giải quyết công ăn việc làm cho con em người đồng bào. Để từ đó, nhà sàn truyền thống của dân tộc Êđê phát huy hết tính năng và thực sự “nuôi sống” đồng bào./.
